Przewóz kabotażowy – co to jest i na czym polega?
Najważniejsze wnioski
- Kabotaż to transport krajowy wykonywany przez zagranicznego przewoźnika – Obejmuje przewóz ładunków na terenie jednego kraju przez firmę transportową zarejestrowaną w innym państwie.
- Regulacje unijne i krajowe – Przewóz kabotażowy podlega przepisom Rozporządzenia (WE) Nr 1072/2009, które określa m.in. liczbę możliwych przewozów oraz czas ich realizacji.
- Ograniczenia czasowe i licencyjne – Przewoźnik może wykonać maksymalnie trzy przewozy kabotażowe w ciągu 7 dni w kraju docelowym lub jeden w innym kraju członkowskim. Wymagana jest licencja transportowa.
- Obowiązkowa dokumentacja – Niezbędne są międzynarodowe listy przewozowe CMR, faktury oraz inne dokumenty potwierdzające przewozy kabotażowe, zawierające m.in. dane przewoźnika, nadawcy i odbiorcy.
- Kary za naruszenia – Nieprzestrzeganie przepisów skutkuje wysokimi grzywnami (do 20 tys. euro w Niemczech, do 18 tys. euro w Hiszpanii) oraz możliwością utraty licencji transportowej.
Przewóz kabotażowy to termin znany wszystkim osobom zajmującym się transportem międzynarodowym. Dotyczy on zarobkowego transportu ładunku na obszarze tego samego kraju pojazdem zarejestrowanym na terenie innego państwa. Międzynarodowy przewóz kabotażowy regulowany jest przepisami prawa unijnego, jak i danych krajów członkowskich. Zasady przewozu kabotażowego w UE reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1072/2009 z 2009 roku. Celem tego typu przewozu jest zwiększenie efektywności transportu międzynarodowego i uniknięcie tak zwanych pustych przebiegów.
Transport kabotażowy – czym jest?
A więc czym jest kabotaż? Kabotaż to działalność opierająca się na przeprowadzaniu przewozów pomiędzy punktami odbioru na terenie tego samego państwa przez zagranicznego przewoźnika. A więc firma transportowa zarejestrowana w jednym kraju wykonuje przewozy na obszarze innego państwa. Co ważnie, nie ma przy tym konieczności powrotu do kraju macierzystego po każdym rozładunku. Co ciekawe, termin „kabotaż” wywodzi się od włoskiego żeglarza Cabota, który odbywał podróże morskie od jednego portu do drugiego po linii brzegowej wybranego kraju. Prawo kabotażu znacznie ułatwia wykonywanie działalności przewozowej na trasach międzynarodowych, podnosząc konkurencyjność na rynku oraz zwiększając szybkość przepływu towarów.
Przepisy dotyczące usługi kabotażu w UE
Kabotażowy przewóz drogowy jest objęty pewnymi obostrzeniami. Przepisy dotyczące kabotażu mówią np. o czasie, w jakim jest dostępny dla zagranicznych firm transportowych, które zajmują się przewozem ładunków. Dostawy w ramach kabotażu powinny odbywać się tym samym pojazdem, który wykonywał transport międzynarodowy. Niedopuszczalna jest zmiana pojazdu na inny po przekroczeniu granicy kraju przyjmującego. Wjazd do kraju możliwy jest po całkowitym lub częściowym rozładunku towaru.
Jeżeli transport kabotażowy wykonywany jest w kraju rozładunku, wówczas pojazd nie musi być całkowicie pusty. W sytuacji, kiedy przewoźnik realizuje transport w innym kraju członkowskim, wtedy strefa załadunkowa musi być całkowicie pusta. Istnieją też pewne ograniczenia czasowe.
Firma transportowa może zrealizować co najwyżej trzy dostawy w terminie 7 dni od dnia rozładunku w kraju przyjmującym pierwotny transport międzynarodowy. Jeśli chodzi o inne kraje członkowskie, niż wspomniany kraj wwozu, dozwolone jest zrealizowanie tylko jednego transportu kabotażowego. Przewoźnik wykonujący przewozy kabotażowe musi też pamiętać o komplecie dokumentów. Ponadto niezbędna jest też licencja na przewozy międzynarodowe.
Kabotażowy międzynarodowy transport drogowy w Unii Europejskiej – przykłady
Przykładem kabotażowego międzynarodowego przewozu drogowego jest np. firma transportowa z Polski, przeprowadzająca transport ładunku na terenie Niemiec, czyli państwa członkowskiego. Tego rodzaju przewóz towaru wewnątrz kraju, który nie jest krajem siedziby firmy transportowej, określa się właśnie terminem kabotażu.
Zezwolenie na przewóz kabotażowy. Jakie dokumenty trzeba posiadać?
Wykonując usługę kabotażu należy koniecznie pamiętać o kluczowych dokumentach, które należy okazać podczas ewentualnej kontroli. O jakich dokumentach mowa?
Po pierwsze, musimy posiadać międzynarodowy list przewozowy CMR. Jest to dokumentacja informująca o dacie rozładunku w kraju przyjmującym. Niezbędne są także listy przewozowe dla każdej zrealizowanej usługi transportowej w ramach kabotażu. Nie można też zapomnieć o fakturach za zrealizowane przewozy kabotażowe.
Jakie informacje powinny dokładnie znajdować się w dokumentach przewozowych?
Dane, jakie powinny zawierać omawiane dokumenty to m.in: nazwa i adres nadawcy oraz przewoźnika, podpis obu stron, nazwa i adres odbiorcy towaru, data i podpis po odbiorze ładunku przez odbiorcę, data i miejscowość odbioru dostawy, masa brutto dostarczonych przedmiotów albo ich ilość, numer rejestracyjny pojazdu i przyczepy, specyfika dostarczonych rzeczy.
Kto może wykonywać kabotaż?
Kabotaż może realizować każdy, kto zgodnie z prawem wykonuje zarobkowy, drogowy przewóz ładunków. Musi być to więc zarejestrowana działalność na obszarze jednego z krajów członkowskich UE lub EFTA. Ponadto firma musi też posiadać licencję transportową na przewozy międzynarodowe. Kabotażu mogą podejmować się pojazdy ciężarowe, jak i dostawcze o masie całkowitej poniżej 3,5 ton.
Kary za naruszenie przepisów
Jakich kar trzeba się obawiać w przypadku naruszenia przepisów? Ze względu na to, że kabotaż może czasem stanowić zagrożenie dla lokalnych przedsiębiorstw transportowych i przyczynić się do wyparcia z rynku zazwyczaj droższych przewoźników, jego limitowanie jest zabezpieczone systemem kar. Wysokość kary zależna jest od ustaleń danego państwa. Sankcje dotyczą zazwyczaj: odebrania licencji, zawieszenia czy odebrania świadectwa kierowcy, utraty ochrony w formie ubezpieczenia kabotażowego, cofnięcia wpisów w licencji wspólnotowej, czy grzywny finansowej. Przykładowo, we Francji za złamanie przepisów grozi kara w wysokości do 15 tysięcy euro. W Niemczech jest to kara wynosząca 5 tysięcy euro dla przewoźnika, 100 euro dla kierowcy i 20 tysięcy euro dla zleceniodawcy. Wysokie kary nakładane są też we Włoszech (do 15 tysięcy euro) i Hiszpanii. (do 18 tysięcy euro).
Podsumowując, kabotaż polega na realizowaniu przewozów przez przewoźnika z jednego kraju w obszarze innego kraju, który należy do Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Tego typu przewóz przynosi firmom liczne korzyści. Zwiększa wydajność floty, obniża koszty oraz gwarantują większą elastyczność w realizacji dostaw.
Źródła:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32009R1072
https://transport.ec.europa.eu/index_en?prefLang=pl