Intermodalny terminal przeładunkowy – co to jest?
Nie sposób wyobrazić sobie globalnego systemu logistycznego bez terminali przeładunkowych. To właśnie tam dochodzi do przeładunku, konsolidacji oraz – jeśli zachodzi taka potrzeba – tymczasowego przechowywania i składowania towarów. Co więcej, dzięki terminalom usytuowanym w określonej lokalizacji, istnieje możliwość przeładowania towaru z jednego środka transportu do drugiego.
Terminal przeładunkowy – podstawowe rodzaje i klasyfikacja
Terminale przeładunkowe można podzielić na kilka różnych rodzajów. Czym się one różnią od siebie i jakie są ich podstawowe cechy charakterystyczne?
- Terminale kontenerowe – jak sama nazwa wskazuje, jest to infrastruktura przeznaczona do przeładunku kontenerów, Dzięki temu można przewozić różnego rodzaju ładunki, począwszy od surowców, poprzez maszyny, a skończywszy na ładunkach drobnicowych. Terminale kontenerowe funkcjonują zwykle w obrębie portów morskich.
- Terminale kolejowe – to infrastruktura przeznaczona do przewozu ładunków za pomocą wagonów kolejowych. Odgrywają one bardzo ważną rolę w krajach Europy, gdzie sieć kolejowa jest bardzo rozwinięta.
- Terminale drogowe – to rozbudowana infrastruktura, która jest przeznaczona do obsługi samochodów ciężarowych i dostawczych. Umożliwiają one magazynowanie, pakowanie, a nawet sortowanie przesyłek.
- Terminale lotnicze – to infrastruktura logistyczna, która obsługuje wyłącznie ruch lotniczy. Dzięki temu można usprawnić obsługę przesyłek ekspresowych, a także produktów o wysokiej wartości i towarów wymagających szczególnych warunków przechowywania.
- Terminale transportu intermodalnego – umożliwiają połączenie ze sobą różnych środków transportów, dzięki czemu ładunki intermodalne dostarczane w kontenerach mogą szybko (i bez przeładowania zawartości) dotrzeć do celu z wykorzystaniem alternatywnych środków transportu.
Terminale przeładunkowe to nie tylko miejsce, w którym odbywa się proces przeładunku. Służą one również jako element umożliwiający sprawne zarządzanie łańcuchem dostaw. Dzięki temu dostawca i odbiorca mogą lepiej planować i koordynować przepływ towarów z uwzględnieniem usług dodatkowych, takich jak:
- magazynowanie,
- sortowanie,
- etykietowanie,
- kompletacja zamówień.
Terminale przeładunkowe w Polsce i na świecie, oraz ich rola w transporcie intermodalnym
Rola terminali przeładunkowych w globalnym systemie transportowym wciąż wzrasta. Ich obecność wpływa na redukcję emisji oraz determinuje dynamiczny wzrost handlu (zwłaszcza w branży e-commerce). Intermodalny terminal przeładunkowy staje się powoli kluczowym elementem strategii logistycznych, gdyż służy on nie tylko do przeładowania towaru, ale też szeroko rozumianego zarządzania towarem. W tym miejscu warto również dodać, że w terminalach – ze względu na rosnącą ilość przestrzeni – wprowadza się elektroniczne systemy zarządzania magazynami (WMS), które wcześniej były kojarzone wyłącznie z branżą stricte logistyczną.
O tym, jak ważne są terminale intermodalne w zarządzaniu transportem towarów świadczy m.in. to, że w Polsce (2023 rok) działa aż 39 aktywnych terminali, z czego:
- 4 terminale obsługiwały transfer towarów między morzem i koleją oraz morzem i drogą,
- 35 terminali obsługiwało przesyłki między transportem kolejowym, a drogowym.
Charakterystyka intermodalnego terminalu przeładunkowego
Terminale przeładunkowe służące do zaspokojenia potrzeb różnych gałęzi transportu mają swe zalety oraz wady. Co zatem przemawia za ich budową i jakie czynniki mogą być ich słabymi stronami?
Zalety terminali przeładunkowych:
Do zalet terminali przeładunkowych zależy m.in. usprawnienie transportu multimodalnego, dzięki któremu przeładowanie towaru w transporcie lądowym odbywa się znacznie szybciej. Kolejną zaletą jest optymalizacja kosztów, możliwość negocjowania cen (średniorocznych), a także ograniczone potrzeby magazynowe, które wynikają z dużej rotacji ładunku.
Do zalet terminali zalicza się również wzrost elastyczności w zarządzaniu łańcuchem dostaw. Dzięki temu można łatwo monitorować, a nawet zlokalizować dostawy, co w logistyce odgrywa bardzo dużą rolę.
Wady terminali przeładunkowych:
Czy terminale ładunkowe mają jakieś wady? Tak i wynikają one przede wszystkim z wysokim kosztem budowy, modernizacji, a także utrzymania, a także z kosztem przeładunku, który wynika również z amortyzacji eksploatowanego sprzętu oraz z wynagrodzeń pracowników.
Warto też pamiętać, że zawsze istnieje ryzyko, że ładunek zostanie uszkodzony w trakcie przeładunku. Dlatego wciąż wprowadza się specjalistyczne rozwiązania technologiczne, które mają na celu poprawę efektywności przekierowania ładunku dalej, aż do klienta docelowego. Tutaj należy wspomnieć, że terminal jest też tzw. wąskim gardłem, dlatego należy wdrażać procedury ułatwiające przewóz.
Reasumując, terminal przeładunkowy odgrywa bardzo ważną rolę w zarządzaniu wysyłką towarów. Dzięki niemu towar może zostać przeniesiony wprost do wagonu kolejowego lub na pokład statku bądź samolotu i stamtąd przewieziony dalej.